Trong những năm gần đây, khái niệm "xăng sinh học" hay xăng ethanol ngày càng trở nên quen thuộc hơn với người tiêu dùng Việt Nam. Khi vấn đề môi trường và khí thải được đặt lên hàng đầu, các loại nhiên liệu thay thế, thân thiện hơn với khí hậu được nhiều quốc gia theo đuổi, trong đó có Việt Nam.
Một trong những giải pháp nổi bật chính là xăng ethanol, loại nhiên liệu được pha trộn từ xăng truyền thống và một lượng cồn sinh học. Nhưng liệu đây có thực sự là một lựa chọn an toàn cho mọi loại xe?
Xăng ethanol là gì và vì sao lại được quan tâm?
Xăng ethanol được pha từ xăng gốc khoáng với một tỷ lệ nhất định ethanol, là một loại cồn sinh học có thể chiết xuất từ các nguyên liệu như ngô, sắn, mía hay lúa mì. Việc bổ sung ethanol vào xăng không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch mà còn giúp cắt giảm lượng khí thải độc hại phát ra từ động cơ.
Tên gọi của loại xăng này thường được ký hiệu bằng chữ "E" đi kèm con số, thể hiện phần trăm ethanol trong hỗn hợp. Chẳng hạn, E5 có nghĩa là 5% ethanol, còn E10 là 10%. Một số quốc gia thậm chí còn sử dụng E85, tức 85% ethanol, nhưng loại nhiên liệu này chỉ phù hợp với các dòng xe được thiết kế đặc biệt.
Tại Việt Nam, xăng E5 được đưa vào sử dụng từ năm 2015 và chính thức thay thế hoàn toàn xăng RON 92 kể từ đầu năm 2018. Sắp tới, theo lộ trình của Bộ Công Thương, xăng E10 sẽ được triển khai từ ngày 1/1/2026. Điều này đặt ra câu hỏi lớn cho người dùng là liệu chiếc xe đang sử dụng có sẵn sàng cho loại nhiên liệu mới này hay không?
Xăng ethanol có gây hại cho động cơ?
Nỗi lo phổ biến nhất của người sử dụng chính là việc ethanol có thể gây hỏng hóc động cơ hoặc làm giảm tuổi thọ xe. Tuy nhiên, các nghiên cứu và thực tế sử dụng tại nhiều quốc gia đã cho thấy, với tỷ lệ pha ethanol ở mức thấp như E5 hay E10, hầu hết các dòng xe hiện đại đều có thể vận hành hoàn toàn ổn định mà không cần bất kỳ điều chỉnh kỹ thuật nào.
Thậm chí, theo nhiều nghiên cứu, việc dùng xăng E10 chỉ khiến mức tiêu hao nhiên liệu tăng khoảng 1-3%, một con số không đáng kể so với lợi ích môi trường mà nó mang lại. Loại xăng này cũng giúp giảm lượng khí CO phát thải ra môi trường từ 20-30%, và lượng CO2 giảm khoảng 2%.
Tuy nhiên, ethanol có tính hút ẩm cao và khả năng ăn mòn nhất định. Đối với những chiếc xe đời cũ, đặc biệt là sản xuất trước những năm 2000, việc sử dụng xăng ethanol có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống kim phun, ống dẫn hoặc các chi tiết cao su. Vì vậy, với xe đã qua nhiều năm sử dụng, việc kiểm tra kỹ trước khi đổ xăng E10 là điều cần thiết.
Xe nào có thể sử dụng xăng E10?
Theo các hãng sản xuất, phần lớn các mẫu xe ô tô đời mới trên thị trường hiện nay đều đã được thiết kế để tương thích với xăng ethanol nồng độ thấp. Thông tin này thường được ghi rõ trong sách hướng dẫn sử dụng hoặc dán ngay tại nắp bình xăng. Nếu bạn thấy dòng chữ như "Compatible with E10" hay "Up to E10", tức là xe hoàn toàn có thể dùng xăng E10 mà không ảnh hưởng đến vận hành.
Thực tế, nhiều mẫu xe phổ biến tại Việt Nam như Honda CR-V, Toyota Corolla Altis, Mitsubishi Xpander hay Mazda3 đều cho phép sử dụng nhiên liệu chứa tới 10% ethanol. Một số xe thậm chí tương thích với E15 hoặc cao hơn. Với Mitsubishi Xforce, nhà sản xuất khuyến cáo không dùng xăng có nồng độ ethanol vượt quá 10%.
Ở nhiều nước như Anh, Pháp hay Mỹ, việc sử dụng E10 đã được áp dụng từ lâu và tỷ lệ xe tương thích rất cao. Tại Anh, tính đến năm 2021, hơn 95% xe chạy xăng đều có thể dùng E10 mà không cần điều chỉnh gì. Điều này cho thấy việc chuyển đổi sang xăng sinh học không quá khó khăn như nhiều người lầm tưởng.
Có nên lo lắng khi xăng E10 sắp triển khai?
Với lộ trình thay thế E5 bằng E10 tại Việt Nam từ năm 2026, người tiêu dùng có lý do để quan tâm. Tuy nhiên, đây là bước đi phù hợp với xu thế phát triển bền vững toàn cầu và đã được nhiều quốc gia chứng minh hiệu quả. Việc cần làm lúc này là chủ xe nên kiểm tra lại thông số kỹ thuật xe, tham khảo sách hướng dẫn hoặc hỏi trực tiếp tại các đại lý chính hãng để được tư vấn kỹ càng.
Nếu xe bạn thuộc dòng đời cũ, có thể cân nhắc việc bảo trì lại hệ thống nhiên liệu hoặc chỉ sử dụng xăng E5 nếu còn phân phối song song. Còn nếu đang sử dụng xe từ năm 2015 trở lại đây, khả năng tương thích với E10 gần như chắc chắn.
Lựa chọn xanh cho môi trường và ví tiền
Xăng ethanol không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần tiết kiệm chi phí cho quốc gia khi giảm nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch. Với người tiêu dùng, đây là bước chuyển nhẹ nhàng nếu nắm rõ thông tin và chủ động kiểm tra khả năng tương thích của xe.
Trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị mở rộng sử dụng E10, đây chính là thời điểm để người dùng làm quen, tìm hiểu và chuẩn bị sẵn sàng cho một loại nhiên liệu mới, sạch hơn, thân thiện hơn và phù hợp với tương lai giao thông bền vững.
