Nhiều người cho rằng xe SUV là nguyên nhân chính khiến xe sedan dần biến mất, nhưng sự thật có lẽ phức tạp hơn. Mặc dù dòng xe SUV và bán tải đã trở nên phổ biến, nhưng nguyên nhân thực sự khiến các nhà sản xuất ô tô cắt giảm sản xuất những mẫu sedan không phải hoàn toàn do SUV.
Theo số liệu, trong nửa đầu năm 2024, doanh số bán xe SUV tiếp tục chiếm ưu thế tại nhiều thị trường lớn như Mỹ, châu Âu và châu Á. Tại Mỹ, doanh số xe SUV chiếm khoảng 55% tổng lượng xe bán ra, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, xe sedan chỉ chiếm khoảng 25%, giảm mạnh so với con số 30% của năm 2023.
Dù có sự sụt giảm mạnh về doanh số nhưng thị trường vẫn ghi nhận có những mẫu sedan bán chạy như Toyota Camry, Honda Accord hay Tesla Model 3. Tuy nhiên, các dòng sedan này vẫn không thể cạnh tranh được với các mẫu SUV như Toyota RAV4, Honda CR-V hay Ford Explorer. Sự gia tăng về doanh số SUV không hẳn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự "biến mất" của các dòng xe sedan, mà thay vào đó là do biên lợi nhuận của sedan thấp hơn hẳn so với các mẫu xe gầm cao.
Nguyên nhân chính khiến các nhà sản xuất cắt giảm hoặc ngừng sản xuất các mẫu xe sedan là do biên lợi nhuận của chúng thấp hơn so với SUV. Theo một nghiên cứu của IHS Markit, trung bình một chiếc xe SUV mang lại lợi nhuận cao hơn từ 10% đến 20% so với một chiếc sedan cùng phân khúc. Điều này bắt nguồn từ việc giá bán của SUV cao hơn và các tính năng trang bị trên SUV cũng phong phú hơn, dẫn đến việc người tiêu dùng sẵn sàng chi thêm tiền cho các tiện ích bổ sung.
Hơn nữa, chi phí sản xuất một chiếc sedan thường không thấp hơn quá nhiều so với xe SUV, trong khi giá bán lại thấp hơn. Ví dụ, trong cùng một phân khúc, chiếc Toyota Camry sedan có giá khoảng 25.000 USD, trong khi một chiếc Toyota RAV4 SUV có giá từ 28.000 USD trở lên. Chênh lệch về giá bán không lớn, nhưng chi phí sản xuất tương đương, dẫn đến biên lợi nhuận của sedan thấp hơn đáng kể.
Sự thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng cũng đóng vai trò quan trọng. Với nhu cầu về không gian và sự tiện lợi, SUV trở thành lựa chọn ưu tiên cho nhiều gia đình. SUV không chỉ cung cấp nhiều chỗ ngồi hơn mà còn có khoang hành lý rộng rãi và khả năng vận hành tốt hơn trên địa hình phức tạp. Điều này đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng, từ việc di chuyển hàng ngày cho đến các chuyến du lịch xa.
Bên cạnh đó, với xu hướng hướng tới các dòng xe điện (EV), nhiều hãng sản xuất ô tô đã lựa chọn đầu tư mạnh vào SUV điện thay vì sedan điện. Lý do là vì dòng SUV hay bán tải có khả năng tích hợp tốt hơn các công nghệ pin lớn, mang lại quãng đường di chuyển dài hơn và từ đó hấp dẫn hơn đối với người tiêu dùng.
Một loạt các nhà sản xuất đã quyết định giảm sản xuất hoặc ngừng hẳn việc sản xuất sedan trong các năm gần đây. Ford, một trong những hãng xe lớn của Mỹ, đã chính thức tuyên bố ngừng sản xuất toàn bộ các mẫu sedan tại thị trường nội địa để tập trung vào SUV và xe bán tải. Tương tự, General Motors cũng đã ngừng sản xuất một số mẫu sedan như Chevrolet Impala và Buick LaCrosse.
Trong khi đó, các hãng xe khác như Honda và Toyota vẫn tiếp tục duy trì các mẫu sedan trong danh mục sản phẩm, nhưng họ cũng đồng thời tập trung vào việc mở rộng dòng SUV để tận dụng thị trường đang bùng nổ. Điều này cho thấy, sự suy giảm của sedan không hoàn toàn do SUV "đè bẹp," mà còn là quyết định chiến lược của các nhà sản xuất dựa trên lợi nhuận và nhu cầu thị trường.
SUV không phải là "kẻ thù" của sedan, mà là xu hướng tiêu dùng và biên lợi nhuận thấp mới là nguyên nhân chính khiến các hãng sản xuất ô tô dần cắt giảm sedan khỏi danh mục sản phẩm của mình. Trong bối cảnh thị trường xe điện và xe SUV đang chiếm ưu thế, tương lai của sedan sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng và đổi mới của các hãng sản xuất trong việc tìm ra mô hình kinh doanh mới, hoặc ít nhất là giữ cho sedan hấp dẫn trong mắt người tiêu dùng.
Xem xét nhiều thập kỷ tăng trưởng liên tục, có thể nói rằng xe crossover và SUV không phải là mốt nhất thời. Doanh số vẫn mạnh và các nhà sản xuất ô tô tiếp tục cung cấp nhiều mẫu xe mới cho phân khúc này. Nhưng sẽ là sai lầm nếu cho rằng dòng xe sedan đang trên con đường biến mất.
