Trước tình hình trên, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) khuyến cáo một số nội dung cần lưu ý về đặt cọc mua xe, các trường hợp thay đổi giá xe tại thời điểm giao dịch để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người tiêu dùng khi mua ô tô.
Thực tế, khi khách hàng khi đặt cọc mua xe ô tô, nếu xe chưa có sẵn tại đại lý, đại lý bán xe sẽ yêu cầu người tiêu dùng đặt cọc một khoản tiền để xác nhận việc mua xe.
Bộ Công Thương cho biết, khoản đặt cọc, theo Bộ Luật Dân sự năm 2015 quy định là để "đảm bảo giao kết hoặc thực hiện hợp đồng" (Điều 328 – Bộ Luật Dân sự 2015). Tuy nhiên, trên thực tế trong thời gian qua đã xuất hiện việc không có xe để giao theo hợp đồng đã ký, đại lý giải quyết bằng cách đơn giản là trả lại số tiền đặt cọc cho người tiêu dùng.
Theo quy định tại Điều 328 Bộ Luật Dân sự năm 2015: "Nếu bên đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng dân sự thì tài sản đặt cọc thuộc về bên nhận đặt cọc; nếu bên nhận đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng dân sự phải trả cho bên đặt cọc tài sản đặt cọc và một khoản tiền tương đương giá trị tài sản đặt cọc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác".
Như vậy, trong quá trình đặt cọc và ký hợp đồng đặt cọc, người tiêu dùng nên đọc kỹ các quy định trong biên bản thỏa thuận đặt cọc giữa hai bên. Trong trường hợp không có thỏa thuận nào khác, khi đại lý đã nhận tiền đặt cọc mà không có xe để bán cho người tiêu dùng, thì đại lý phải trả lại số tiền đặt cọc và một khoản tiền tương đương với số tiền mà người tiêu dùng đã đặt cọc. Ví dụ: trường hợp người tiêu dùng đặt cọc 100 triệu đồng để mua xe ô tô mà đại lý không thực hiện đúng giao dịch, đại lý phải trả người tiêu dùng khoản tiền tương ứng 200 triệu đồng.
Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng cho biết trong thời gian vừa qua, nhiều trường hợp người tiêu dùng đã có phản ánh về tình trạng phải mua xe với giá cao hơn giá quy định trong hợp đồng khi đặt cọc.
Trên thực tế, khi gặp những tình huống trên, người tiêu dùng thường làm theo hướng dẫn của đại lý như: viết đơn tự nguyện rút tiền đặt cọc hoặc chấp nhận mua xe với giá cao hơn giá được quy định trong hợp đồng. Tuy nhiên, làm như thế là người tiêu dùng đã chấp nhận cho các đại lý xâm hại quyền lợi chính đáng của mình.
Theo quy định tại Điều 16 Luật Bảo vệ người tiêu dùng thì doanh nghiệp không được phép quy định trong các hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung khi giao kết với người tiêu dùng các điều khoản có nội dung: cho phép tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ quy định hoặc thay đổi giá tại thời điểm giao hàng hóa, cung ứng dịch vụ.
Chính vì vậy, trước khi ký hợp đồng với đại lý, người tiêu dùng cần đọc kỹ các điều khoản trong hợp đồng, nếu phát hiện các điều khoản với nội dung cho phép thay đổi giá tại thời điểm giao xe, người tiêu dùng có thể yêu cầu đại lý loại bỏ các điều khoản này ra khỏi hợp đồng.
Ngoài ra, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu cũng nhận được nhiều khiếu nại của người tiêu dùng có nội dung phản ánh về việc đại lý giao xe ô tô thiếu linh, phụ kiện đi kèm như: lốp xe dự phòng, hộp dụng cụ, sách hướng dẫn sử dụng… Do vậy, trước khi nhận xe, người tiêu dùng phải kiểm tra kỹ các linh phụ kiện kèm theo xe được công bố công khai trên các trang thông tin của các hãng xe.
