Viện nghiên cứu Kiel ở Đức chỉ ra rằng, so với các nước như Mỹ hay Đức thì Trung Quốc đã hỗ trợ gấp 3-9 lần cho ngành ô tô điện. Theo nghiên cứu, đối tượng chính nhận được khoản trợ cấp hào phóng của chính phủ là nhà sản xuất pin và ô tô BYD.
BYD đã vươn lên trở thành một trong những nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới, vượt qua Tesla lần đầu tiên vào quý 4 năm 2023. Để đạt được kết quả này, BYD đã nhận được sự hỗ trợ đáng kể trong suốt chặng đường phát triển. Năm 2020, BYD đã nhận được khoảng 236 triệu USD dưới dạng trợ cấp trực tiếp. Đến năm 2022, con số đó đã tăng lên 2,26 tỷ USD.
Nghiên cứu mới của viện Kiel cho thấy con số này chiếm khoảng 1,1% doanh thu của BYD vào năm 2020 và 3,5% vào năm 2022. Ngay cả trong số các công ty Trung Quốc, tỷ lệ này vẫn ở mức cao và nhà sản xuất ô tô này đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh như GAC để trở thành công ty nhận trợ cấp trực tiếp lớn từ chính phủ.
Tuy nhiên, ngay cả những số liệu này cũng không thể hiện được bức tranh đầy đủ. Ngoài các khoản trợ cấp nhận được trực tiếp từ chính phủ, BYD còn được hưởng lợi từ việc khách hàng nhận được ưu đãi của nhà nước khi mua pin cho xe điện của họ.
Mặc dù đó không phải là tiền mặt trực tiếp rơi vào túi công ty, nhưng nó giúp kích thích nhu cầu đối với sản phẩm của công ty và giảm giá sản phẩm một cách hiệu quả.
Mặc dù BYD nhận được một khoản tiền đáng kể từ chính phủ nhưng Trung Quốc cũng cung cấp trợ cấp cho nhiều công ty. Viện Kiel nhận thấy rằng 99% công ty niêm yết trong nước nhận được ưu đãi vào năm 2022.
Theo đó, các khoản trợ cấp như trợ cấp cho BYD “đã cho phép các công ty Trung Quốc mở rộng quy mô nhanh chóng, chiếm lĩnh thị trường nội địa và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng sang thị trường EU”.
BYD không trả lời khi được yêu cầu bình luận về ý kiến này.
Những phát hiện này được đưa ra khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tìm cách mở rộng sang các thị trường nước ngoài, như châu Âu. Tại châu Âu, nhiều nhà sản xuất ô tô đã phàn nàn rằng những khoản trợ cấp hào phóng dành cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khiến họ khó cạnh tranh.
Liên minh châu Âu đã mở một cuộc điều tra về các ưu đãi của Trung Quốc để xem liệu chúng có mang lại lợi thế không công bằng cho các nhà sản xuất ô tô tại Lục địa già hay không. Những phát hiện của Viện Kiel dường như càng củng cố cáo buộc đó.
EU đang phải đối mặt với những lời kêu gọi tái cân bằng thương mại với Trung Quốc khi các nước nhận thấy mối đe dọa kinh tế từ tình trạng dư thừa các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất tràn ngập thị trường của khối.
BYD và các công ty cùng ngành là Nio và Geely đang mở rộng sang châu Âu sau khi phát triển ở Trung Quốc - nơi các nhà sản xuất phương Tây bao gồm Tesla và Volkswagen đang mất thị phần trong cuộc chiến giá xe điện gay gắt.
Trong bối cảnh tiến trình chống trợ cấp đối với việc nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc được bắt đầu gần đây, tác giả của nghiên cứu khuyến nghị nên bắt đầu đàm phán với Bắc Kinh “nhằm thuyết phục Trung Quốc rút các khoản trợ cấp đặc biệt có hại cho EU”.
Dirk Dohse, một trong những tác giả của báo cáo, cho biết chuyến đi của Thủ tướng Đức Olaf Scholz tới Trung Quốc trong tuần tới là một “cơ hội tuyệt vời” để đàm phán với Bắc Kinh về các khoản trợ cấp của nước này.
BYD ban đầu là nhà sản xuất pin nhưng đã đầu tư số tiền lớn vào nghiên cứu công nghệ xe điện và plug-in hybrid. Nó tăng trưởng đáng kể khi thị trường ô tô nội địa Trung Quốc cất cánh nhờ trợ cấp mua xe điện hào phóng.
Công ty báo cáo thu nhập ròng vào năm 2023 là khoảng 30 tỷ NDT ( tương đương 4,2 tỷ USD), con số này cũng đủ lấn át đa phần các nhà sản xuất phương Tây ở Trung Quốc. Chiếc hatchback Seagull đi kèm màn hình cảm ứng xoay 10 inch của hãng có giá bán lẻ chưa đến 10.000 USD.
